Elandsgracht Amsterdam

“Vraag een willekeurige Amsterdammer naar Edison, en acht van de tien zeggen geheid ‘dat is toch die tapijtenboer’?” Aldus huidig eigenaresse Henriette over haar zaak. Een weliswaar boude stelling, maar met enkele anekdotes ter ondersteuning daarvan wel aannemelijk. Zo gaat het verhaal dat in de jaren tachtig de toenmalige eigenaar al aan product placement deed, door bijvoorbeeld te zorgen dat de naam Edison goed in beeld was tijdens opnamen van de Nederlandse film Amsterdamned. Daarnaast prijkte de bedrijfsnaam lange tijd op enkele Amsterdamse trams. En ondanks het feit dat ze niet precies kan zeggen hoe lang Edison al bestaat, vanwege meerdere eigenaren die de zaak door de jaren heen heeft gehad, mag Henriette een drijvende kracht achter Edison genoemd worden. In 2006 nam ze de zaak over, maar toen had ze er al wel twintig jaar op zitten als medewerkster. Wat Edison onderscheidt is de flexibiliteit om in te springen op de vaak veranderende vraag naar, en het vaak veranderende aanbod van, tapijten en interieur producten van linoleum in alle soorten tot en met zonweringen. Het feit dat Edison zo verbonden is met Amsterdam maakt de zaak vertrouwd en betrouwbaar. De Elandsgracht zou er anders uitzien als Edison er niet was. En dat zegt genoeg.

Engels Verf is een van vele ondernemers die al meer dan drie decennia de Elandsgracht siert en fier overeind blijft, ondanks economische tegenspoed, ingrijpende en langdurige werkzaamheden aan brug of straat, en steeds kritischer wordende klanten. Dit specialistische bedrijf richt zich strikt op verf. Een zeldzaamheid tegenwoordig, volgens eigenaar Rolf, zoon en opvolger van de oprichter. Rolf praat gepassioneerd over zijn zaak en vindt zijn werk naar eigen zeggen elke dag leuker worden. Dat mag bijzonder worden genoemd en komt, naast zichzelf, zijn klanten ten goede. Hij en zijn personeelsleden, die al jaren meedraaien in de zaak, laten zich regelmatig bijscholen om hun expertise op peil te houden. Het predicaat van expert en specialist moet je verdienen, maar vooral zien te houden, zo luidt de even olijke als nuchtere constatering van de enige telg van de familie Engels die nog in de zaak werkzaam is. Onlangs is de winkel groots verbouwd en klaar gemaakt voor de volgende 40 jaar.

De winkel bestaat hier nu 15 jaar. Eigenaar Frits werkte daarvoor bij Kodak, waar hij zijn (technische) kennis van de fotografie opdeed. Op een gegeven moment voelde hij dat het moment daar was om voor zich zelf te beginnen. Hij was op zoek naar iets kleinschaliger. Daarnaast wilde hij zijn ideeën over dienstverlening en klantcontact graag in praktijk brengen. Dat zorgt er inmiddels voor dat zelfs mensen uit België en Duitsland hem fotobestanden toesturen met allerlei verzoeken. Men kan in de winkel terecht voor pasfoto’s maar ook voor kamerbrede afdrukken. Deze veelzijdigheid maakt Key Color dan ook een geliefde plek bij een groot en variërend clientèle. Van multinationals tot een bejaarde buurvrouw –ze verlaten zich allemaal al jaren op zijn maatwerk. ’s Lands bekendste paparazzo is kind aan huis, als ook een van ‘s werelds bekendste modellen komt hier nog binnen om pasfoto’s te laten maken. Men kan in de winkel zelf foto’s afdrukken van digitale dragers, maar die ontsnappen niet aan de expert blik van Frits, die her en der een correctie toepast om de klant met de best en mooist mogelijke foto’s de deur uit te laten gaan.

Smit-Cruyff, dé sportkledingwinkel van Amsterdam met de zeer aansprekende naam, bestaat al sinds 1940. Het is in deze winkel dat merken als Puma, Adidas en Nike in Nederland gelanceerd werden. Guno Reingoud en Robbie van der Straeten, nu beiden in de vijftig, begonnen in de zaak als broekies van 17/18 jaar oud, en besturen de zaak sinds 1998 zelf. Hoewel op de Elandsgracht de Jordanezen van weleer nu in de minderheid zijn, merken Robbie en Guno wel dat de oude geest van ondernemerschap, buurtcontacten en klantenkennis nog steeds aanwezig is. Hun hart voor de zaak, gevoel voor dienstverlening, de enorme productkennis en oneindige hoeveelheid voetbalgerelateerde anekdotes maken Smit-Cruyff een aanwinst voor de gracht. Loop gerust eens binnen bij de heren voor een goed advies of een sterk verhaal.

Deze zaak kan met recht het zonnetje in huis genoemd worden. Sunfit is te vinden in een prachtig nieuw pand op nr. 101 en draait inmiddels wel al 25 jaar mee op de Elandsgracht. Eigenaresse Coby is ooit begonnen met een broodjeszaak, Broodje Fit, maar wilde meer dan alleen gezond voedsel serveren. Nu, jaren later, biedt haar zaak zoveel meer dan alleen zonnebanken. Van huidproducten tot speciale diëten tot ‘slenderen’, op het gebied van schoonheid en gezondheid kan je haast niet om deze mooi ingerichte zaak heen. Voorzien van houten cabines en enkele ruimtes die bijna doen denken aan tandartsruimtes (maar dan sfeervoller en aangenamer) is het een bezoek meer dan waard. Er zijn zelfs strippenkaarten te krijgen. Slim, want als je hier voor één behandeling naar toekomt, bestaat er een goede kans dat je nog wel eens terugkomt.

Bij binnenkomst waan je je in een oase. Toepasselijk, gezien Thea de Vegte’s aanbod van sieraden, handgemaakte beelden, gebruiksvoorwerpen, textiel en decoraties uit Afrikaanse, Arabische, Hindoeïstische en Boeddhistische culturen. Het is tot de dag van vandaag een echte speciaalzaak. De winkel, die zich uitstrekt tot in de kelder, is bezaaid met ambachtelijke, vaak antieke, producten. Fraai uitgestalde vitrines en aangeklede muren maken de sensatie van de oase compleet. Thea begon met verzamelen uit persoonlijke interesse toen ze in de jaren 60 al liftend de wereld rondtrok. Uiteindelijk begon ze in 1967 de winkel. Veel van haar vaste klanten hebben nu kinderen of kleinkinderen die regelmatig bij nummer 105 binnen komen lopen. Sinds zeven jaar is Thea gevestigd op deze locatie aan de Elandsgracht, na eerder 23 jaar op nummer 128 gezeten te hebben, recht aan de overkant.

Balthazar’s Keuken is gevestigd in een voormalige smidse. Het interieur is smal en oogt gezellig en uitnodigend. Het creëert een intieme sfeer als men ’s avonds bijna van de borden van de buren kan mee eten. Het menu wordt verrassenderwijs door de chefkok zelf bepaald. Er resteert voor de klant slechts de keuze tussen vlees of vis.  Met de komst van het internet als wereldwijd toegankelijk forum kreeg de amateur recensent zijn gedroomde medium om her en der zijn of haar ongezouten mening te spuien over bezochte restaurants. Vaak gespeend van enige nuance. Desondanks valt over Balthazar’s keuken nauwelijks een kritische noot te ontdekken. Als een sterk concept zo gedegen en bewust neergezet en uitgebaat wordt als eigenaars Alain Parry en Karin Gaasterland doen, is dat niet verwonderlijk. De overvloed aan lofzangen mag toegerekend worden aan hun visie, toewijding en begrip van goede service. Bovenal is het consequent hoge niveau van het geserveerde eten dat, net als alle andere zaken hier op de Elandsgracht dagelijks demonstreren: kwaliteit weerstaat alles – van crisis tot critici. Balthazar’s keuken is vier dagen per week geopend: woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag. Reserveren is aanbevolen – vaker wel dan niet zit het restaurant de hele avond vol.

Antiekcentrum Amsterdam, voorheen De Looier, is gevestigd in een oude Peugeot garage en bestaat inmiddels 36 jaar. Handelaren, liefhebbers, kenners en dagjesmensen weten het antiekcentrum dan ook blindelings te vinden. Halverwege 2010 heeft het centrum een transformatie ondergaan. Die is te danken aan de nieuwe eigenaren Emrys en Arnout ter Haak en mist zijn uitwerking niet. De laagdrempeligheid van het centrum is behouden, maar een andere naam, nieuwe kleuren en een commissie van standhouders hebben allemaal gezorgd voor een betere sfeer en een aantal nieuwe handelaren. Of je nou 5 Euro of 5.000 Euro komt uitgeven, er is voor ieder wat wils. Met de frisse wind die er nu waait is het Antiekcentrum Amsterdam een veelbelovende weg ingeslagen.

Stef Comman is een 3e generatie fietsenmaker. Zoals met een hoop succesverhalen kwam ook Stef’s carrière min of meer bij toeval tot stand. Zijn opa had een fietsenhandel overgenomen die in 1936 op deze locatie op nr 110 gevestigd was.Dit werd te zijner tijd overgenomen door de vader van Stef. Door stages bij meerdere vooraanstaande fietshandels in Amsterdam, onder het oog van  leermeesters met decennia aan ervaring en kennis raakte Stef bevangen door het vak. Tegenwoordig runt hij rijwielhandel Comman  eigenhandig. Met een kwinkslag hier en een knipoog daar adviseert hij zijn klanten, maar eerlijkheid staat altijd voorop. Als Comman een vaandel had, zou hij er vakmanschap en kwaliteit hoog in hebben staan. Deze vakman houdt van zijn werk. Door de aanhoudende economische malaise merkte hij dat grote fietsmerken meer en meer concessies doen aan hun producten om hun prijs constant te houden maar de productie goedkoper te maken. Uit pure onvrede en frustratie begon Stef zijn eigen lijn van fietsen, gemaakt in Nederland en België, bij gerenommeerde namen. Zijn fietsen, waarvan de stadsfiets het pronkstuk genoemd mag worden, kost dan wel meer dan de gemiddelde fiets, hij is ook mooier, duurzamer en meer solide dan de rest. En zo bouwt hij gestaag zijn reputatie uit.

De slagerij bestaat sinds 1966, maar sinds 1977wordt het gerund door de familie Van der Gragt, trots drager van het EKO keurmerk. 2012 Wordt dan ook een jubileumjaar: alweer 35 jaar ecologisch vlees voor de buurt – en ver daarbuiten! Vader Siem was medeoprichter van de ISC (Internationale Scharrelvlees Controle). Zoon Niek zet tegenwoordig het maatwerk en ambacht van zijn vader met overgave voort. De zaak heeft een mooi authentieke uitstraling met houtwerk en een detail van glas in lood. Daarnaast staan de klant en aandacht voor detail centraal. Dat loont, want de openliggende brug en een kredietcrisis ten spijt blijven de mensen de weg naar de slagerij en de rest van de gracht vinden.